Scholen energieproject

Een hug van een meester uit de kopgroep van scholen

Wat is dat, een kopgroep scholen?

Een kopgroep is volgens het woordenboek 'een groep deelnemers aan een wedstrijd met een voorsprong op de meerderheid van de deelnemers’. Dat hoeft niet altijd bewust te zijn, blijkt. In Amsterdam bestaat de kopgroep van scholen gewoon uit scholen die gewoon begonnen zijn aan een reis naar een school op schone energie.

In de race tegen de klok die in Amsterdam is losgebarsten om alle gebouwen op schone energie te krijgen, spelen scholen een leidende rol. Niet dat andere kopgroepen minder belangrijk zijn. Andere kopgroepen, die zich rondom een gebouwsoort, zoals bewoners van woonarken of Verenigingen van Eigenaren, of een specifiek vraagstuk zoals procesfinanciering of warmtetechnieken, scharen zijn natuurlijk ook onmisbaar. Toch is er bij scholen iets bijzonders aan de hand. Op de scholen zitten leerlingen. En daar zit het vuur van de energietransitie. En daarom verwachten wij als 02025 dat scholen een leidende rol nemen in de cooperatieve race. 

De race tegen de klok, want het is zo 2025 en dan zijn we als stad 'de koploper van Europa' volgens het coalitieakkoord van onze gemeente! 

De kopgroep scholen verbindt scholen die hun gebouw op schone energie willen, ofwel door nieuwbouw, renovatie, energiebesparing of energieopwek. Of die naast hun eigen schoolgebouw de buurt op schone energie willen krijgen! 

De doelgroep die we hier beschrijven zijn de lagere scholen in Amsterdam. 

Bestuurders en directeuren van basisscholen hebben veel vraagstukken in deze tijd. Niet alleen de standaardvragen ‘hoe krijgen we de leerlingen van groep acht soepel over naar de middelbare’, maar nu vooral het beleid rondom de coronagriep en het lerarentekort. En ook: hoe kunnen we de les meer richten op techniek, vooral ook om meisjes daarmee vertrouwd te maken. En hoe zorgen we dat we voor iedereen genoeg uitdaging hebben, niet te weinig en niet te veel. De vraag die altijd centraal staat is hoe laten we onze leerlingen leren zoals ze kunnen leren. 

En naast al deze vragen zijn er dus ook nog scholen die de tijd hebben om zich met het vraagstuk van schone energie bezig te houden. Sterker nog, die de kansen ervan inzien om veel van bovenstaande hardnekkige vraagstukken middels lessen rondom energie te verminderen!

Een school is niet alleen een gebouw, leerden wij. Het is een geheel van gebouw én de mensen en het ecosysteem er om heen. De buurt hoort onlosmakelijk bij het geheel van leerlingen, leraren, bestuur, directie, werknemers inclusief de concierge, en ouders. En dan zijn er nog mensen van de gemeente en energieinitiatieven die een rol spelen in onze kopgroep scholen. 

We identificeerden in (vooral) drie stadsdelen zo’n 25 scholen die voorop lopen in Amsterdam. Die meedoen met de scholenchallenge om energiebewustzijn te kweken en energie te besparen, scholen met zonnepanelen op het dak via de gemeente of een energiecooperatie, scholen die helemaal nieuw gebouwd zijn -op schone energie- of die een renovatie doen met energieopwek en isolatie.  

En wat werkt nu? Bijvoorbeeld op 'onze' school: alle leerlingen van groep acht op de school van mijn oudste zoon willen heel graag ‘naar buiten’ in de buurt. Zij bevragen de omliggende bewoners en bedrijven over energie, ze maken filmpjes, blogs, raps, etc. 

Ze vinden het mooi om de energiemeters op te meten. En te begrijpen waarom die meer of minder stijgt gedurende een jaar. 

Ze verzinnen oplossingen voor het overgaan op schone energie en hoe energie te besparen. Waarom is ’s avonds het licht aan in een organisatie als er niemand is? 

Ze stellen ook vragen aan fossiele energiebedrijven. 

Ze doen dat op Donut Day, een dag in de week, die we hebben uitgevonden met deze kopgroep om samen oplossingen voor een duurzame wereld uit te voeren. Samen met ouders en mensen van organisaties uit de buurt. En om dat te vieren bakken op kopen de leerlingen elke week donuts, zo duurzaam mogelijk. En 23 april 2020 komt de Donut Moeder, Kate Raworth naar Nederland en komt de Donut Day openen. 

En de meester van groep acht, die net nieuw is op school en de werkruimte van zijn vorige betrekking nog moest leegruimen? Die was heel erg geholpen met een paar vrijdagmiddagen zonder schoolkinderen. Een hug van de meester was onze beloning!