Bezinning op energie in de regio Amsterdam. Hebben we alle vragen?

Wethouder Zita Pels roept op tot bezinning schreven we op 11 april, zie onderstaande link. En Marleen Stikker, Ted Zwietering, Sophie Bloemen en Pauline Westendorp schreven een ingezonden brief naar het Parool met het antwoord. Van hoofdpijndossier kan de energietransitie zich ontwikkelen tot de motor van een vitale samenleving!  

Hieronder staan zinnige en minder zinnige bezinningsvragen. Weet jij een betere of kan er een af? Stuur ze naar pauline@02025.nl . Voor de zomer stellen we ze vast, als het aan ons ligt. 

De belangrijkste bezinningsvragen in april 2024:

1. Bezinnen we over: 
- de warmtetransitie, warmtecrisis
- de energietransitie
- energievoorziening voor warmte, elektriciteit én vervoer in regio Amsterdam of Amsterdam?

2. Wat willen we als doel in regio Amsterdam?
- betaalbare energie
- schone energie, CO2 omlaag
- geen Russisch gas 
- onafhankelijk zijn
- gemeenschapseconomie
- rechtvaardigheid 
- bescherming kwetsbare mensen
- comfort, er warm bij zitten, genoeg

3. Welke waarden/uitgangspunten/randvoorwaarden zijn belangrijk. En wie beslist daarover?
- betaalbaar, eerlijk
- bestaanszekerheid
- transparant
- lokaal-nabijheid
- samen-collectief-inclusief
- vertrouwen
- wederkerigheid-gelijkwaardigheid
- veilig
- strategische autonomie
- interoperabiliteit
- plezier
- eigenaarschap en zeggenschap 
- efficiency

3. Welke ontwerpcriteria hanteren we?
- 51% eigenaarschap en zeggenschap van proces en assets in handen publiek/collectieven
- geef collectieven een positie a la de waterschappen, gebruik daarvoor de bijna 50 miljoen euro die over is van warmtenet. 
begin met besparen dat biedt grootste zekerheid
- zorg voor een energieplafond voor bestaande of binnenkort aan te sluiten warmtenetklanten 
- zo lokaal als mogelijk, zo centraal als nodig (qua proces, eigendom en beheer)
- niet teveel tegelijk (maar een keer straat open, ging mis bij Warmtenet 2016-2024)
- eigenaarschap van publiek-collectieve samenwerking over proces, assets en data (ook geothermie, 10mln investering, publiek gedaan)
- bouw in elke buurt en op elk bedrijventerrein een energiegemeenschap met democratische legitimiteit
- geen lockin, interoperabel. overstappen moet kunnen net als in Duitsland
- iedereen doet mee aan 'het verhaal van de energie'
- herhaal bestaande good practice
- maak een fonds voor ontwikkelproces 
- maak een waarborgfonds voor exploitatiefase
- begin niet in kwetsbare wijken
- begin in wijken waar Liander voor aansluitingen kan zorgen
- wel of niet zorgen voor vertrouwen en een vaste structuur, niet opnieuw onderhandelen (ging mis bij warmtenet 2016-2024)
- laat provincie een belangrijke rol spelen, laat de overheid de nek uitsteken. 
- willen we eerst een regiobrede focus op besparen? 
- zorg voor genoeg uitvoerders, moeten we bij- en omscholen
- zorg voor kapitaalverstrekkers of eigenaren van onze energie assets uit Nederland of uit het buitenland?
- koop het warmtenet over van Vattenfall voor een slordige 300 miljoen euro?
- maak een laag vastrecht en hoge variabele kosten. Zodat besparen helpt. 
- wordt koploper in de wereld, wordt de eerste regio die op schone energie overgaat met onze branie, creativiteit en financien
- het aanbod van energie voor de regio Amsterdam loopt van af de oostelijke MRA gemeentes en Flevoland t/m IJmuiden Ver
- maak een kostprijs plus voor Groot Bedrijf, MKB en bewoners zonder stadspas. En maak een 'kostprijs of minder' aanbod voor bewoners met Stadspas met Groene Stip
- zorg voor een democratische gekozen buurtafvaardiging die met legitimiteit kan zorgen voor een goede energievoorziening van de buurt, zoals de VvE constructies in gebouwen.

4. Bepaal de rollen van "trekker, regie, risico, systeemintegratie, financier, kennispartner, bouw-en onderhoud" voor de overheid, bewoners, MKB, KB, grootbedrijf, Haven Amsterdam, energiecoöperaties (centraal of per wijk, van bewoners en organisaties), waarborgfonds, woningcorporaties, Vattenfall, Shell, etc. bedrijven, pensioenfondsen als APG, banken.

EN DAN NOG .. De randvoorwaarden voor dit hele proces:
- Investeer in een gelijkwaardige publiek-collectieve samenwerking *1
- Leer elkaars taal en begrippen*1  
- Zorg voor een onpartijdige wijze procesgroep die zorgt dat het proces incl de gestelde doelen en respect voor elkaar bewaakt blijft
- Houdt vaart in het proces: voor de zomer van 2024 willen we bovenstaande waarden, doelen en ontwerpcriteria hebben vastgesteld. 

*1 Woordenlijst
publiek=overheid
collectief=gezamenlijk, dus mensen of organisaties die samenwerken aan een doel
publiek-collectieve samenwerking
- bijvoorbeeld AmsterDOEN en Meent.Coop werken aan het doel: minstens eenderde van de economie in handen van de gemeenschap
- bijvoorbeeld de beweging 02025 is gestart door Gemeente, ZZP-ers en de HvA
- Handboek Publiek-Civiele Samenwerking van Waag futurelab 
- Meer draagkracht voor de energietransitie van Waag futurelab  
- enz.

*2 bronnen van de bovenstaande vragen, waarden en ontwerpcriteria:
- Bijeenkomst EU georganiseerd door o.a. Maya van der Steenhoven - Sustainable Scale up Foundation
- Bijeenkomst Amsterdam Economic Board door Tessel van Waag
- Bijeenkomst PvdA Amsterdam, via Dirk de Jager uitgenodigd
- Link Jan Willem Zwang: Energiedelen: weer zo’n hype die gedoemd is te mislukken
- Bijeenkomst Liander en gemeente Amsterdam, via JOYce, over de maquette van een elektriciteitsstation (ook wel: onderstation). 
- Activiteit: Training kaartenbak voor wooncoöperaties. Dit kan leiden tot een andere manier van aanbesteden voor lokaal initiatief. Net als de Woningmarkt garanties ten tijde van Schaeffer ons kunnen inspireren over garanties over energieprijzen en nodige regels (Vraag Theo Konijn van KetelhuisWG). En andere paralellen in het internet. 
- !Woon: Waar gaat de Energietransitie heen? | !WOON