Omringd door idioten

Dit is niet persoonlijk bedoeld. Het is de titel van een boek dat onze gewaardeerde collega Patricia Zebeda deze week liet zien. De middelvinger van Anouk, die we vrijdag 5 maart 2021 bij The Voice Of Holland zagen, wees ook naar idioten, met de vraag of de kijkers koekoek waren geworden. Het is een actueel thema, ook in mijn vak, schone energie. Daarover later meer.

Voor de mensen die niet naar The Voice of Holland keken: Jasper, een aaibare man die tot nu toe alleen onder de douche zong, dus geen geschoold zanger, werd ondanks een tegenvallend optreden door het publiek naar de volgende ronde gestemd. Ten koste van een andere zangeres die wel een goede performance en ook een mooi verhaal had. Jurylid Anouk vroeg zich hardop af of het publiek koekoek was geworden. En stak haar middelvinger op. 

Dit leidt tot vragen. Wil Anouk dat het publiek zich mengt in haar doel? Of het doel van het programma? Wat is eigenlijk het doel? 

Volgens het internet was het doel van The Voice 10 jaar geleden 'vernieuwende televisie maken door social media in te zetten'. Willen we nu de mooiste stem in Nederland vinden? Of zoeken we een combinatie van mooiste stem, performance en het verhaal van een persoon? 

Met andere woorden, wij worden gestimuleerd te stemmen, maar we hebben geen idee waar we eigenlijk geacht worden op te stemmen. Vinden we Jasper, die zingt onder de douche, de stem van Holland? Omdat zijn verhaal zo herkenbaar is voor ons? Of zoeken we de mooiste, reeds getrainde stem met een mooi verhaal en mooie performance? 

Participatieladder

Meedoen in een doel van een ander, wat de participatieladder van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving mooi in beeld brengt, waar op de onderste trede de toeschouwer staat en de hoogste trede de eigenaar, werkt niet zonder een goed begrip van het doel. En als dat ontbreekt, werkt participatie niet. Want participeren is meedoen in een doel. En als je gevraagd wordt mee te doen, dan participeer je als eigenaar van het proces of door geïnformeerd te worden. 

Er is een directe link te leggen naar de situatie rondom schone energie in Amsterdam. En het al of niet mee mogen doen aan de energietransitie door Amsterdammers. De keuze ligt nu voor bij de gemeente, op welke trede zien we de Amsterdammer staan als het gaat om schone warmte, zoals het warmtenet, en elektriciteit, zoals wind. Zijn we, als systeem- en de leefwereld, in staat het doel en de middelen samen te bepalen en uit te voeren?

Allereerst een pluim naar het college van burgemeester en wethouders. Het lonkend perspectief van een voor alle Amsterdammers bloeiende stad is gecreëerd. In 2050 is de stad zo schoon als een fris gepoetst stoepje. De Donut Economie floreert. Iedereen heeft genoeg voor een basis binnen de grenzen van de aarde. In 2050. 

En nu, hoe creëren we die situatie. Rondom 21 dimensies van de donut hebben zich 21 netwerken gevormd van ondernemers, Amsterdammers en de overheid. Die werken zo goed en zo kwaad als het gaat samen. Wie er aan de knoppen zit, verschilt per dimensie. 

In de energiedimensie lijken Vattenfall en de gemeente aan het roer te staan. Een paar Amsterdammers wagen zich met een initiatief op het speelveld. Maar middelen, status, ruimte en mandaat zijn in handen van ondernemers en overheid. 

Gelukkig hebben de drie netwerk clusters in Amsterdam hetzelfde doel gesteld: staatsbedrijf Vattenfall wil binnen één generatie op schone energie zijn en ook bij Shell hoorden we over een zeroAmsterdam plan. Oranje Energie, dat het online en offline platform 02025 voor alle Amsterdammers die op schone energie overgaan lanceerde, ambieert het koploperschap schone energie in 2025. En de gemeente zelf wil de groene koploper van Europa zijn. De neuzen staan dezelfde kant op. 

En nu de link met Anouks vinger. Want nadat onze doelen helder zijn samengevat in een doel: koploper schone energie -en hier een bedrag van 150 miljoen euro voor apart is gezet door de gemeente in 2018 - is de vraag 'hoe zetten we nu de volgende stap opdat iedereen kan participeren in dit gezamenlijke doel'? Hoe verdelen we de middelen zoals kennis, geld en mensen over de hele tuin van Amsterdam opdat die kan floreren? Mogen de mensen die nu als publiek fungeren, de bewoners, sportclubs, kantoren en scholen gelijkwaardig meedoen in dit doel? Of zijn dit idioten die niets van dit vak weten? 

Anouks vinger verraadt haar minachting voor de idioten. Die mensen weten niets van het doel. Hoe denkt de gemeente hierover? 

Het doel en de idioten 

De keuze ligt bij het college van wethouders. Achten zij de Amsterdammers -in een netwerkorganisatie samen met overheid en ondernemers- in staat de juiste keuzes te maken om het gezamenlijke doel te behalen? Welke energie is het beste voor ons als stad? Bepalen we dat samen, per gebied? En benutten we de intelligentie van de Amsterdammers die willen -en in staat gesteld worden te kunnen - meedenken over dit vraagstuk. 

Achtduizend koplopers zetten we in om de energiepuzzel te leggen. We bouwen op de energiecommissarissen, de cooperaties en de koplopers in de buurten die het doel voor ogen hebben. Wij zijn er klaar voor. 

Of bepaalt de gemeente het zelf? Prima. Succes. Doe het als een Chinese burgemeester die met zijn vuist op tafel slaat. Praat dan niet over participatie en beslis gewoon welke energie het beste is voor ons. Amsterdammers staan voor de onderste trede van de participatieladder en kijken toe. Zo blijven de idioten buiten de deur?

Het zal in beide gevallen nog zoeken zijn. En er zal in beide gevallen een en ander mis gaan.

De stad staat te springen om samen te bloeien. De tuin is van ons allemaal. Delen we de kennis, middelen, mandaat en ruimte gelijkelijk over de tuin? Of niet. En behandelt de gemeente ons als idioten? De vraag ligt voor. 

Anouk deelde op Internationale Vrouwendag een lied over moedige vrouwen. Deze vrouwen zijn geen idioten. Allemaal stuk voor stuk helden met een eigen verhaal. Amsterdammers zijn ook geen idioten. We can do this!