Duurzame initiatieven van bewoners in Nieuw-West

De afgelopen maanden doken Willem Draaisma van Energiecoöperatie Westerlicht en Bart van den Bergh van !WOON het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West in om Amsterdammers te spreken over hun duurzaamheidsinitiatieven. Willem en Bart waren benieuwd wie deze mensen zijn en wat hun drijft. Om dit in kaart te brengen hebben zij tijdens een rondgang tien initiatieven geïnterviewd.

Amsterdam wil in 2040 geheel van het aardgas af zijn en in 2050 zelfs helemaal energieneutraal. Om dit te realiseren is een grote energietransitie gaande. Daarna zal warmte komen via alternatieven als warmtepompen, elektriciteit, een warmtenet. Dat dit in de lucht hangt is tot sommige bewoners snel doorgedrongen. Zij hebben het heft in eigen handen genomen en zijn zelf duurzaamheidsinitiatieven gestart.

Duurzaam Oostoever
We hebben een digitaal overleg met Matthijs Elzinga, voorzitter van de werkgroep van het initiatief ‘Duurzaam Oostoever’. Duurzaam Oostoever is een koploper, omdat zij al een tijd bezig zijn om zich te ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid en in de zoektocht naar duurzaamheidsoplossingen al onderzoek hebben gedaan en resultaten hebben geboekt.

Duurzaam Oostoever is ooit begonnen om langs de deuren te gaan bij buren om draagvlak te peilen voor zonnepanelen op daken. Na anderhalf jaar is er een sterke organisatie ontstaan van betrokken bewoners die subsidie krijgen om hun plannen te realiseren. Daartoe is de coöperatie ‘Oostoever Duurzaam’ opgericht. Trekker Matthijs Elzinga merkt dat het klimaatbewustzijn sterker wordt en dat mensen individueel hun steentje willen bijdragen. Door diverse projecten zoals groene daken, collectieve zonnecollectoren en verschillende bijeenkomsten, lukt het steeds beter om een grote groep actieve bewoners te verzamelen, die met elkaar als doel hebben een CO2-neutrale warmtevoorziening te realiseren.

Inmiddels loopt de verkenningsfase voor duurzame alternatieven. Hiervoor heeft Duurzaam Oostoever €15.000 subsidie gekregen van de gemeente Amsterdam om te onderzoeken wat er mogelijk is in deze wijk. Er zijn meerdere opties, zoals een lokaal warmtenet, all-electric of een collectieve warmtepomp. Duurzaam Oostoever heeft op dit moment als voorkeur om all-electric te worden. Ze willen lokaal opwekken en opslaan. Daarnaast zoeken ze naar manieren om warmte te winnen uit de Sloterplas.

Werkgroep Energietransitie Nieuw-Sloten (W.E.N.S.)
Een andere manier om in warmte te voorzien is het gebruik van restwarmte van bijvoorbeeld een datacenter. W.E.N.S. speelt met de gedachte om een buurtenergiesysteem te creëren met een eigen energiecoöperatie. Dit zou dan kunnen van restwarmte die afkomstig is van ‘Global Switch’, een datacenter in de buurt. Zelf energie opslaan en zo op een slimme manier aan de energiebehoefte voldoen. Trekker Hans Roeland Poolman heeft daar in een gesprek meer over verteld.

De werkgroep bestaat inmiddels uit een kleine tien leden en heeft zichzelf als doel gesteld de energietransitie vooruit te helpen door deze inclusiever en toegankelijker te maken voor álle bewoners. De focus ligt op in beeld krijgen hoe de buurt in de transitie staat en achterhalen welke informatie, tips en tricks de buurt kunnen helpen voorbereiden op de energietransitie. Om hier een beeld van te krijgen is samen met de TU-Delft en de Vrije Universiteit Amsterdam de buurt geraadpleegd. Dit onderzoek was een combinatie van informeren, presenteren van verschillende opties en de respondenten op de stoel van de beleidsmaker zetten. Respondenten werd gevraagd om fictief punten te verdelen over een aantal opties en open vragen te beantwoorden. Zo kregen de onderzoekers een beter beeld van de belangen en afwegingen. Daarbij waren vierhonderd bewoners aanwezig op 6.500 woningen. Deze groep bestond voornamelijk uit ‘the usual suspects’, namelijk gepensioneerde mannen. Dit is wat de onderzoekers van tevoren ongeveer verwacht hadden. Een interessant resultaat van het onderzoek was dat het onderzoek een breed scala aan oplossingen en visies opleverde over de route naar aardgasvrij toe. De meningen waren zeer verdeeld, maar het belang werd door iedereen gedeeld.

De wijk Nieuw-Sloten is divers en W.E.N.S. merkt op dat nu nog lang niet iedereen bereikt wordt. Ze worstelen met de vraag: hoe creëer draagvlak bij bewoners? Misschien via wederkerigheid, oppert W.E.N.S. De energietransitie kan namelijk ook werkgelegenheid opleveren. Er wordt gesproken over een tekort aan vakbekwame mensen die de fysieke energietransitie uit kunnen voeren. Wellicht schuilt hier een oplossing in?

Hemsterhuisbuurt
Ten zuiden van Duurzaam Oostoever ligt de Hemsterhuisbuurt. Hier bevindt zich een ander duurzaamheidsinitiatief. Adri Burgmeijer en Edo Donkers wonen beide al meer dan twintig jaar in deze buurt en geven aan dat hun buurt meer als een dorp voelt dan als de stad. Het is allemaal eigen woningbezit en de woningen zijn eind jaren vijftig gebouwd.

Lees verder op onze website. Hier kunt u ook de pdf met alle initiatieven downloaden.